سمفونی شماره 1

تجزیه و تحلیل سمفونی. 1 ,اپوس. 1 مقدمه با نگاهی به تاریخ سمفونی، از آغاز (مکتب اول وین) تا آهنگسازان معاصر می توان وجوه مشابه و اشتراکات زیادی را از منظر زیباشناسی و زبان موسیقی بین این طیف گسترده (چه به لحاظ وسعت جغرافیایی و یا از منظر قدمت زمانی حدوداً بیش از سه قرن) به تماشا نشست. به اعتقاد نگارنده این اثر، سمفونی جولانگاه کسانی بوده و هست که خواستگاران فرا رفتن از بعد زمانی و مکانی هستی خویش می باشند. در تاریخ سمفونی، بتهوون نه به خاطر آلمانی بودن، ژان سیبلیوس نه به خاطر فنلادی بودن، چایکوفسکی، مالر، دورژاک ... هیچکدام بخاطر ابراز و بیان هویت ملی یا اینکه هر کدام چقدر از موسیقی کشور خود را به همراه خود آورده اند در تاریخ سمفونی ماندگار نشده اند. خالق سمفونی، در مقام خداوندگاری اثر خود به دنبال خلق جهانی خردمند، واژگانی مشترک (اما با پذیرش تفسیرهای متفاوت) به گفتمان با گذشتگان خود و آیندگان پس از خود می نشیند. شاکله و مبنای تجزیه و تحلیل هر سمفونی را می توان براساس پرسش زیر پی گرفت . چه می گوییم ؟ چگونه می گوییم؟ آیا این گفته ارزش گفته شدن را دارد؟ چه گوییم؟ سعی و تلاش من بر این بود که در خود زیست نامه و مقدمه در حد بضاعت به این پرسش پاسخی مناسب داده باشم. چگونه می گوییم؟ پاسخ این پرسش که بخش نظری و تجزیه و تحلیل سمفونی را در بر می گیرد را می توان از چهار زاویه دید مورد بررسی قرار داد. 1. شکل گیری ایده های اولیه اثر با توجه به روش و سبک آهنگساز. مشخص نمودن تمهای اصلی و فرعی – موتیف – سازماندهی سلولی – ردیف های چندتنی و فاز شیفتینگ را شامل می شود. بطور عمومی تصّور مخاطب از ملودی (با توجه به سبک) در اینجا شکل می پذیرد . 2. چگونگی بسط و گسترش ایده های اولیه توسط آهنگساز. در اینجا می توان نحوه نگرش آهنگساز به تنوع بافت، هارمونی، کنترپوان و چگونگی به فعلیت رساندن واریاسیون ها را مشاهده کرد. 3. شکل بخشیدن به محتوای اثر . آهنگساز برای رسیدن به وحدت درونی اثر خود از تضادها و تکرارهای فراوانی استفاده می کند. نحوه پرداخت و رسیدن آهنگساز به این مهم، فرم و ساختار قطعه را تشکیل می دهد. بدیهی است که در سبک های گوناگون نحوه و پرداخت این امر کاملا می تواند متفاوت و خلاق باشد. 4. ارکستراسیون گزینش و فراخوان سازها در ترکیب بندی های نظیر سلو، مجلسی و ارکستری برای رسیدن به اصوات بدیع و شگرف در بهترین مناطق صوتی سازها. تلاش من بر این خواهد بود که در سطور بعدی سمفونی شماره 1 خود را از این چهار منظر که در مقدمه طرح گردیده مورد بررسی قرار دهم. مقدمه را با پاسخ به آخرین پرسش به پایان می برم. آیا این سمفونی ارزش نوشته شدن را داشت؟ آری. آرزو می کنم که این اثر بتواند حیات مستقل خود را جدا از خالق خود پیدا و آن را ادامه دهد.